KASAKIT HATE

Ku KH Usman Shalehuddin

Sarengsena ngangler, nyaplak jeung nyayagikeun binih tandurkeuneun poe isuk nu rek tandur geus diomat-omat teu kudu dibejaan deui, tapi ki Atam katembongna ngan huleng jentul kawas aya nu dipirungsing, tara-tara ti sasari teuing ku naon jadi taya kaberagan. Mun ditanya ngajawabna padu unggeuk tuluy ngaleos tungkul ngagedig bangun nu rusuh.

Pamajikanana teuing ku naon mindeng indit, meunang dangdan sataker kebek, tatanggana oge nyarahoeun pamajikan kai Atam teh adean ku kuda beureum, sagala dipake bari beunang nginjeum, kajeun nyewa asal reunceum. Bari balikna sok geus kasorenakeun, kituna teh karek dina minggu-minggu ieu, budak diantep barangkeakan. Ari geus mangsa shalat Isya ngan dug bae ngaringkuk, nonggongan bari kekerekan. Abalik mandi mangsa haneut moyan, najan aya di imah oge ngan kitu we teu jauh ti eunteung.

Malah kadieunakeun jadi mah langka bijil, kitu we ti tengah imah ka dapur ti dapur ka tengan imah tara ketepas-tepas acan.

Rajeun oge ingkah ti imah, sok susulumputan kawas sieun aya nu nangean, ari inditna ka anu rada anggang, ceuk anu melengok mah nepangan anu seueur kauninga dina elmu ghaib anu dilembur eta mah sok disarebut dukun. Ari pamajikan kai Atam ngadeuheusna teh, eta anyar-anyar ieu karasa arateul saawak-awak barentol teu beda jeung anu kaligata, sakalian aya pamenta sangkan ki Atam teu kapincut ku babuna juragan.

Ceuk ki dukun nu kieu mah gampang, ieu mah aya nu hasud, dumeh kai Atam aya nu mercaya molah sawah sakalian jeung modalna. Ari anu panas baran ka kai Atam the lain jalma jauh, jalmana jangkung hideung buukna jocong panonna rada sipit merenahna di lembur beulah kidul.

Ti saprak ngadenge kitu, pamajikan kai Atam sok ngahaja diuk digolodog nyanghareup ka jalan hayan ggeura nempo jalma anu kitu pamuluna.

Dunungan kai Atam anu mercayakeun ngurus sawah tea langka pisan mariksa da puguh riweuh malum jalma tukang usaha, ngan sok nitah babuna randa sakali karek boga anak hiji. Malah sakali mangsa mah hujan teh tuluy ngaririncik atuh piwarangan juragan teh tuluy ngarereb.

Ti harita pamajikan kai Atam mimiti arateul saawak-awak, keukeuh dina hatena aya panyangka nu lain-lain malum anu pikiran keur kitu.

Babu juragan jadi bingung, naha ku naon pamajikan kai Atam ngadak-ngadak gering, pamulu jadi beda ti sasari biasana mah uah-aeh ayeuna mah keding hangit buuk kusut kumaha we pamilu anu keur murukusunu.

Isuk keneh kai Atam geus jebul balik ti masjid, biasa saba’da salat Subuh tuluy milu deresan, mama ajengan ngahanca Umdatut Tafsir seratan Ahmad Muhamad Syakir minagka ringkesan tafsir Ibnu Katsir anu sakalian maparin katerangan gek-gekan hadis nu aya dina eta kitab najan henteu sajumlahna.

Piwarangan juragan tea geus dangdan, dakuna mah hayang geura balik meungpeung isuk keneh, mangkaning tuluy mondok bari teu ngawartosan lantaran hujan jeung kaburu burit manten.

Pamajikan kai Atam kalah ngaringkeb maneh teu pisan aya basa ka semah anu rek balik anu sasari mah lain kitu. Atuh keur kai Atam mah jadi teu puguh rarasaan ngan ngaharewos bae ka anu rek balik omat kaayaan pamajikanana ulah dibejakeun ka dunungan, keur ngaharewos katoong ku mamajikanana, atuh beuki kacida panyangka teh. Harita keneh arateul saawak-awak teh lain garo-garoeun, jeung eta deuih saur anu sagala uninga tea yen ka rumah tangga teh aya nu ngaheureuyan, ku kituna pikiran pamajikan kai Atam jadi awut-awutan.

Saenggeus kadenge adan salat Asar kai Atam karek balik ti sawah, harita mah teu tuluy ka imah da geus sababaraha poe tara nyampak cai-cai acan, sajaba era ku semah, pikiran asa tepararuguh samar polah, ari ras ku pamajikan katurug katutuh hayoh deuih aya beja pamajikan ngadeuheus ka dukun, era ku tatangga karasana kabeh pada nunjuk, “boro mah pamajikan ahli masjid getol ngaji ari pamajikan kalah dudukun”.

Kabeurat kai Atam diborolokeun ka ki Sahamah, bari sakalian menta saran-saran. Harita kai Adma nembongkeun pamadegan, ‘Ah ari pamajikan geus kitu kalakuan mah mending oge dipiceun kapan dunya teh teu heureut kawas daun kelor, jadi lalaki teh kawas euweuh harga pisan, era atuh kutangtungan, na euweuh deui awewe anu hade, anu ngarti kana kakuduan, kumaha ari jadi pamajikan, leuheung mun kawas bentang pilem onaman keur geulis teh ngora keneh deuih’.

Ngadenge kitu, ki Atam lain asa ditanagaan, malah sabalikna asa anu borok dirorojok nu tijengkang dipupuas.

Ki Sahamah cengkat, “Ari ceuk kuring mah anu kapikir teh lain ngan pamajikan, tapi oge anak apan satilu-tilu bari laleutik keneh, mending oge urang taroskeun ka mama, da mama mah kauningana lain ngan wudu jeung salat tapi teu kirang-kirang anu patali jeung pangabutuh urang. Malah mama mah tara wantun sasauran urusan gaib anging upama aya katerangan tina Kuran atawa Hadisna. Basa aya anu naros,”Kumaha leres henteuna ngalandongan nu teu damang ku Kuran, macakeun surat anu-surat anu, sakitu balikan-sakitu balikan, saur mama harita; Tah nu kitu anu sasar jeung nyasarkeun teh, sabab anu jadi rahmat teh lain bacaanana, tapi eusina anu ngandung ugeran pikeun kahirupan dunya tepika poe kiamat. Geura pek pikir surat Ya Sin teh surat anu sakitu agungna, hayoh dipake ngubaran nu ararateul, Fatihah teh indungna Kuran kalah dipake ngubaran jalma anu teu puguh pacabakan. Malah  aya jalma anu sok diserebut kiai, ajeungan atau ustad sok kawas heueuh bisa ngagunakeun mahluk gaib kayaning Jin, ari dina waktuna aya jalma keur loba kahariwang jeung kasieun, kalah muruhan saha nu daek nyanghareupan, bisi aya siku siwulu-wulu Ibadah saur imam Syafii mah sing saha aku ngaku nempo jin batal syahadatna. Ceuk kuring mah urang tumaros bae ka mama ku naon sabenerna pamajikan ki Atam teh. Ki Sahamah, ki Atam jeung ki Adma, ba’da Isya ngadeuheus ka mama mermanakeun ki Atam teh keur bingung patali jeung pamajikan nu robah adat, sakapeung mah ditanya ge tara nembalan, kasakitna ararateul saluar awak bari teu puguh garoeunana, malah saur urang peuntas mah anu umaku uninga kana sagala tepika urusan gaib, cenah aya nu ngaheureuyan, moal cageur mun teu ku tarekah pagaiban. Ngadangu kitu mama ngan imut ngagelenyu bari sasauran; “Tam! Engke deui jurungan juragan tea entong jalma nu eta jeung Atam ulah sok ngadak-ngadak nyisiran atuh. Najan dina Kuran jeung Sunnah, yen aya awewe mah mun boga salaki eta teh hakna ngan sapaparat, tapi keukeuh we opat parapatanana kudu kabeh keur manehna. Saeutik oge teu pisan ridha kasoro ku anu sejen, nu matak engke umpama ngahalang-halang salaki bakal jadi tanggung jawab manehna di Yaumil Kiamah, kitu oge upama nahan-nahan salakina pikeun boga deui anu sejen, nya kajaba mun lalakina anu teu maksud etamah lain deui.

Ti harita mah saba’da nu datang the lalaki jeung kadenge yen juragan nikahkeun bubuna tea ka jongosna nu jadi supirna. Kasakit arateul the leungit teu sakara-kara, pamuluna berag tara katembong murukusunu.

Sumber: Majalah al qudwah 14

Salman

Salman téh pituin urang Pérsia. Éta sababna, anu matak katelahna ogé Salman al-Farisi. Hartina Salman urang Parsi.

Pérsia, nu ayeuna disebut Iran, kawilang hiji nagara anu geus maju ti béh ditu kénéh. Keur jaman nu séjén harirup basajan, jalma anu araya di Pérsia mah geus loba kanyahona.

Urang Pérsia harita disebutna Majusi, lantaran maranéhanana nyarembah kana seuneu.

Salman téh lahir di désa Jayy anu pernahna teu jauh ti kota Isfahan ayeuna. Harita mah disebutna Asbahan. Kolotna kawilang jalma cukup. Sanajan ngan ukur kana tani, tapi kawantu tanahna lega, atuh beunang disebutkeun tara kurang nanaon.

Éta sababna Salman ku kolotna tara kungsi dititah-titah kana gawé. Keur naon, da sagala kaperluan geus nyampak. Kawajiban Salman sapopoéna taya deui iwal ti ngajaga pirunan seuneu anu dipaké sesembahanana téa. Indung bapa Salman téh Majusi anu leket pisan. Nurutkeun kapercayaan harita, sangkan henteu pegat dipikanyaah ku Déwa seuneu téa, pirunan seuneu sesembahan nu aya di jero imah téh ulah nepi ka pareum. Sina ngagateng baé beurang peuing. Éta tandana bakal diasih terus ku déwa, cenah.

Ku sabab harita Salman ti leutik kénéh, beunang disebutkeun tara ingkah kaluar ti jero imah manéhna téh. Ku kolotna mémang diomat-omatan pisan, supaya seuneu téa ulah nepi ka pareum. Akibatna Salman jadi teu nyaho nanaon kaayaan di luareun imahna.

Sakali mangsa, bapana téh keur nyieun wangunan anyar keur gudang. Manéhna teu bisa indit ka kebonna. Padahal aya nu kudu diala di dinya téh. Lantaran pagawéanana teu bisa ditinggalkeun téa, nya manéhna nitahan Salman.

”Keun sapoé ieu mah,” cék bapana ka Salman, ”Bapa anu nungguan seuneu bari sakalian nganggeuskeun ieu hanca. Manéh mah ka ditu baé heula ka kebon. Tapi omat ulah lila. Kudu buru-buru balik deui!”

Dititah kitu Salman ngarasa atoh. Keur mah eukeur hayang ti béh ditu kénéh ulin, ayeuna aya kasempetan. Atuh ti barang kaluar ti imah gé, Salman teu eureun-eureun alak-ilik ka ditu ka dieu. Leumpangna teu bisa gancang, da sapanjang jalan asa loba pisan téténjoan.

Di hiji tempat manéhna ngaliwat ka lebah garéja. Keur manéhna mah éta bangunan téh kacida anéhna, lantaran béda jeung imah-imah nu séjénna. Ku sabab panasaran téa, nya terus manéhna nyampeurkeun. Barang geus deukeut, ti jero kadéngé sora rada-rada dilagukeun.

”Aya naon nya di jero téh?” cék haténa beuki panasaran.

Lantaran keukeuh hayang nyaho, sup baé manéhna asup ka jero. Ka nu aya di deukeut lawang. Salman nanya.

”Aya naon ieu téh?” pokna.

”Teu aya nanaon. Keur ibadah baé sakumaha biasa.”

”Ibadah?” Kapanasaran Salman beuki nambahan. Manéhna terus asup nepi ka aya di jajaran panghareupna.

Bari terus nénjokeun téh, haténa mah teu eureun-eureun tumanya. ”Naha di dieu mah ibadah téh béda jeung di imah?”

”Agama naon ieu téh?”pokna ka nu aya di gigireunana.

”Nasrani,” cék nu ditanya bari semu héran.

Salman beuki panasaran. Geuningan bet aya agama séjén. Sugan téh saréréa nyembah seuneu sakumaha kolot-kolotna di imah. Ari ieu geuning aya agama séjén anu béda kabina-bina.

Inditna ka kebon téh jadi teu tulus, lantaran kapopohokeun. Sabubarna anu kabaktian di dinya, Salma mah henteu terus balik. Manéhna terus tatanya ka sababaraha urang. Nepi ka manéhna meunang béja cenah di nagara Syam aya garéja anu leuwih gedé. Umatna gé leuwih loba.

Basa kaluar ti jero éta garéja, poé geus soré. Salman gé terus baé balik ka imahna. Sihoréng méh sapoé jeput indung bapana kokotéténgan néangan. Basa geus tengah poé Salma can balik kénéh baé, maranéhna melang bisi kuma onam. Nya ngajurungan badégana sina nyusul ka kebon, Cenah taya tapak-tapakna Salman nepi ka kebon. Atuh indung bapana téh beuki teu puguh rarasaan.

Basa Salman ngurunyung téh, saréréa ribut campur atoh.

“Ti mana baé ari manéh?” cék bapana.

Salman henteu ngabohong. Ku manéhna dicaritakeun baé yén awahing ku panasaran, terus asup ka garéja milu ka nu keur araya di dinya.

“Manéh milu asup ka garéja?” cék bapana kagét.

“Enya!” cék Salman.

“Awas!” bapana jadi ngambek. “Ti semet ayeuna manéh teu meunang sakali-kali deui asup ka dinya. Komo jeung milu ibadah mah. Nanaonan. Nyaho teu? Maranéhna mah jelema sasar. Manéh ulah kababawa ku nu teu paruguh.”

Sanajan harita teu papanjangan, tapi dina haténa mah keukeuh ngarasa panasaran. Beuki dieu Salman beuki hayang nyaho, naon sabenerna nu disebut agama Nasrani téh. Tapi ari rék mungpang kana kahayang kolotna, manéhna gé teu wani.

Ngan ku sabab keukeuh hayang nyaho téa, ahirna mah manéhna gilig. Basa aya kafilah ti Syam datang ka lemburna, manéhna milu. Bari jeung sasat kabur, da ka kolotna mah teu bébéja.

Sadatangna ka Syam, nu pangheulana ditéangan téh garéja. Salman geus meunang béja yén lamun hayang nyaho agama Nasrani kudu tatanya ka uskup. Ari uskup pan matuhna téh di garéja.

Basa geus tepung jeung Uskup, Salman balaka hayang diajar agama Nasrani. Ku éta uskup dibaeukeun pisan. Malah terus disina matuh di dinya. Dina prakprakan sapopoéna, Salman téh ngaladénan sagala rupa kaperluan ibadah di garéja.

Mimitina mah manéhna téh ngarasa senang baé nu aya. Tapi lila-lila manéhna jadi nyaho kaayaan nu sabenerna. Unggal-unggal khutbah éta uskup téh umajak ka saréréa sangkan ulah ngarasa lebar sidekah harta. ”Lantaran engkéna éta sidekah téh bakal dipaké nulungan jalma-jalma nu katalangsara,” pokna. Ku diajak kitu téh teu kurang-kurang nu masrahkeun hartana, boh duit boh perhiasan.

Ngan apan Salman nyaksian pisan. Harta tina sumbangan jeung sidekah téh ku uskupna ngan saeutik pisan anu bener-bener dipaké nulungan jalma-jalma anu katalangsara mah. Lolobana mah disimpen baé ku manéhna sorangan.

Tina nyaksian jeung ngalaman pisan kajadian sarupa kitu, Salman jadi mindeng hulang-huleng. Cék dina haténa, ieu mah lain agama anu bener. Moal enya aya ajaran papalingpang pisan jeung prakprakan sapopoéna.

Tapi salila éta téh manéhna gé teu nyaho kudu kumaha jeung kudu ka saha tatanya. Lantaran salila ieu apan uskup téh ku manéhna dianggap hiji-hijina jalma anu loba kanyahona ngeunaan agama.

Dina hiji mangsa, waktu Salman keur balanja di pasar, manéhna ngadéngé aya nu nyebut-nyebut pajar di tanah Arab geus aya nabi anyar. Nu keur ngadarongéng téh ku Salman terus disampeurkeun. Enya baé, maranéhna téh keur nyararitakeun sual éta.

Lantran hayang nyaho téa, Salman terus tatanya. Tapi, manéhna rada ngahuleng barang dibéjaan yén tanah Arab téh pernahna jauh pisan.

”Kumaha jalanna mun hayang nepi ka dinya?” cék Salman ka nu araya di dinya.

”Panggampangna mah milu waé jeung kafilah anu sok daragang ka dieu.”

Harita kénéh Salman terus néangan kafilah Arab anu keur aya di dinya.

”Mun kuring hayang milu ka tanah Arab, kudu sabaraha mayarna?” cék Salman.

”Ku onta hiji wé,” cék si pingpinan kafilah téh.

”Onta mah kuring teu boga. Kumaha mun ku sapi?”

Si pingpinan kafilah téh nyidikkeun Salman rada lila.

”Rék naon ka ditu? Rék nepungan baraya?” pokna.

”Ah, henteu. Hayang nyaho wé,” témbal Salman.

Sanggeus adu tawar, teu burung ahirna mah manéhna ngidinan Salman milu jeung kafilahna. Minangka mayarna ku sapi dua. Ngan di satengahing perjalanan ku pingpinan kafilah téa Salman dipasrahkeun ka kafilah séjén.

“Manéh mending milu jeung kafilah séjén mun hayang téréh nepi ka ka tanah Arab mah,” pokna ka Salman. Salman gé teu réa tatanya deui, nurut baé.

Ari sihoréng, manéhna téh dijual, dianggap abid. Nyaho-nyaho sotéh geus aya di perjalanan. Manéhna kudu naktak mundak ngakutan babawaan nu bareurat. Waktu manéhna nolak, bet dirangkét ku nu séjén. Sanggeus tatanya, Salman kakara nyaho yén dirina téh geus dibeuli.

Sanajan banget nya handeueul, tapi manéhna teu bisa kumaha. Nya nurut baé kana kahayang dununganana. Ngan basa ngadéngé béja yén tujuan kafilah dununganana téh ka Madinah, haténa rada kaubaran. Geuningan sarua di tanah Arab kénéh, cék haténa.

Harita Rasululloh aya kénéh di Mekah, tacan hijrah ka Madinah.

Ari di Madinahna, Salman téh ngadunungan ka urang Yahudi.

Sanggeus aya di Madinah, Salman beuki mindeng ngadéngé béja ngeunaan Rasululloh. Haténa beuki geregeteun hayang buru-buru tepung jeung anjeunna. Tapi teu bisa kumaha, da puguh manéhna téh geus lain jalma merdéka.

Engké, sabada Rasululloh hijrah ka Madinah, Salman laksana tepung jeung anjeunna. Sarta nya harita Salman manggihan hiji panutan anu salila ieu ditétéangan ku manéhna. Sanggeus tepung jeung Rasulullah mah haté Salman henteu marojéngja deui. Haténa panceg imanna pageuh. Salman kaselir jadi sahabat Rasulullah anu jenenganana bakal seungit nepi ka iraha baé.

Tina Taréh Rasululloh, Karya Abdullah Mustappa

Sumber :  http://bujanggamanik.wordpress.com

Kumaha atuh, Kumahaaa !!!

Na kumaha ari kai Adma, cul sawah cul kebon anu biasa digarap teh kalah jukut ngajejembrung rambeteun teu dipalire gemuk beunang nganjuk jadi tambak da puguh pelak pare anu biasana diurus dinyanyaah, anyeunamah kalah jukut anu leuwih subur batan parena.

Atuh teu aneh, mun pelak pare daunna jadi bareureum, tuluy ngarangangan nya tangtu buahna oge moal nyugemakeun kawas anu diurus enya-enya.

Ari pangna kai Adma cul gawe anu biasana ngurus kebon jeung sawahna, eta saba’da ngadenge haharagaan sagala naraek, jeung lain ku naekna wae, eta ku jeung hese neangan beulieun. Diwarung-warung anu biasana aya, harita mah ngiles teuing kamana. Pangpangna minyak tanah, geus puguh ari mayar listrik mah. Isuk keneh geus kencling, ngingkig sakapeung ka desa, sakapeung ka tua kampung, kitu we ngawangkongkeun haharagaan nararaek, teu euweuheun, geuning majar  rek ngabela rayat teh kalah kieu buktina. Genah ceuk beja, anu maraling duit rayat kalah dimemenan, dianggap dulur pet ku hinis, bari maralingna oge lain saeutik rebu-rebu juta cenah. Ari urang kalah meuli gemuk oge teu meunang hanteu kudu nurut kana harga pamarentah, mun teu boga keur meulina, dina meunang  na oge nganjuk mayarna teh kudu direntenan sakahayang maranehna.

Kai Adma teu mahi ku sakadar meupeuskeun kakeuheul, eta deuih nyaritana teh dibarengan jeung tutunjuk ka tua kampung, meh wae keuna kana irung.

Tah ayeuna kuring menta tanggung jawab, kapan ceuk anjeun, mun kuring nyolok anu, pasti baris sagala kasorang, moal kudu hirup jadi bulu taneuh bari sagala diatur ku batur. Malah pamohalan cenah, tani kari daki, usum panen kalah raweuy ku hutang, acan barudak teu meunang henteu  mun ditagih bayaran sakola teh bari jeung diancam, mun teu buru-buru mayar baris dikaluarkeun.

Neangan gawe sejen jaba ti kudu sugak-sogok teh jeung hesena kabina-bina. Malah anu geus marenah digarawe bari beunang sosogok teh  kalah hayoh dipehaka, atuh jadi ngalintrik teu puguh pacabakan.

Kai Adma mun pareng aya di imah, teu beda jeung jalma anu teu puguh paniatan, kitu lain kieu lain. Nangtung teu jeung diuk teu gek lumbang-limbung, tetempoan pararoek. Ari peuting ngan nyileuk, taya anu kapikir iwal ti pikahareupeun kumaha mun sagala tuluy naraek, bari pangasilan teu undak ti ladang buburuh ripuh. Sakalieun aya leuwihna oge kudu hulu dijieun suku suku dijieun hulu.

Naha atuh teuing kumaha kai Adma, teu gugur teu angin, tibalik puta kasari katembong ngadak-ngadak bungah, jigrah kumaha wae jalma anu keur kabiruyuan ku milik gede. Horeng peutingna lalajo telepisi kabeneran nempo berita, yen caroge ibu ulang taun. Anu ceuk beja mah, cenah taun kamarina wae, sapeuting teh beak genep ratus juta, nya komo ayeuna anu keur sakieu sagala undak, lain beuli-beulieun jalma leutik. Sakitu tah kanggo carogena, komo mun seug anjeunna, tetela nagara urang teh beurat beunghar, salieuk beh bru dijuru bro di panto ngalayah di tengah imah. Eta meureun pangna kai Adma ngadak-ngadak bungah teh.

Dan puguh boro-boro boga telepisi kai Adma teh, ari aya di imah sok teu puguh cabak, nya sok tara di naha-naha mun nganjang ngahaja lalajo di imah tatangga anu kabeneran boga. Naha atuh anu keur akitu bungahna teh, ngadak-ngadak sepa merengut baketut haseum, bari karasa awak rada leuleus, ngomongna maksakeun maneh bari haroshos. Beu! beu! beu!....na kumaha ieu teh, geuning kalah sagala ditaekkeun. Keun ku telepon, da kuring mah boro-boro, eta listrik jeung minyak tanah. Ku kai Adma kasawang, biasana mun harga minyak naek tara tinggaleun anu sejenna oge mulu naraek, atuh bekel keur mahi tilu poeeun teh jadi ngan mahi sapoeeun.

Katurug katutuh keur ngalamun kitu teh, hayoh kalah ngadenge deui, eta bangsat-bangsat kakap tea cenah dimemenan dianggap dulur pet ku hinis, keun bae cenah hutang-hutangna ditanggung dina balanja duit rayat, anu jumlahna rebuan juta tea.

Isuk keneh kai Adma nyampak di imah kai Atam, teu ditanya heula oge jol derekdek bae nyaritakeun kakeuheul, kawas nu heueuh ngarti. Majar teh, para pamingpin urang teh teu undak ti tukang macul ari ngan sakadar naek-naekeun harga mah, nya mana komo mun bari bangsat-bangsat kakap dihampura, moal henteu naekkeun harga teh keur ngagantian duit anu diparaling tea meureun.

Kai Adma teu reureuh-reureuh ngabulak nyarita meakkeun batur, kai Adma teu bisa ngeureunkeun, ngan jeung bae nangtung bari ngajak kai Adma nganjang ka kai Sahamah.

Sadatangna, kabeneran harita mama ajengan nuju nyalse di kai Sahamah, bari geus nyampak lalawuh awug pincuk buatan mamah Mengger jeung cai teh pait.

Ari payuneun mama ajengan mah, kai Adma teu wani baceprot kawas ka kai Atam, ngan ngeluk bae bari rada-rada sepa, teu beda we jeung bueuk beunang mabuk.

Mama ajengan surti, ngan pok bae sasauran; “Kabeneran oganan teh rempeg tara-tara ti sasari. Bungah kuring mah aranjeun teh keur jaragjag waringkas bari teu kurang uyupeun. Ngan eta, kawasna ayeuna teh keur riweuh teu puguh bandunganeunana, para pamingpin mun usum butuh ku sora mah apan jarangjina teh teu eungeun-eungeun kawas nu hareueuh. Ari ayeuna, buktina kalah sagala naraek rayat leutik mah beuki rumahuh”. Kitu teh, mama Ajengan mah ngan itung-itung ngarepehkeun kai Adma. Ku kai Sahamah kaharti da puguh anjeunamah  sok tara deet-deet kokodokan. Saur Ulama ;

‘Ari ceuk kuring mah, najan ku saha bae oge, da moal pinaggih jeung kama’muran satungtung pamingpin teu nyumponan anu tilu rupa. Geura iyeuh bandungan dawuh kangjeng Rasul. Ari ciri-ciri jelema munafek teh aya tilu; Mun ngomong bohong, mun jangji jalir jeung mun diamanatan hianat. Tah upama nagara geus dicekel ku jalma anu beresih tina nu tilu rupa bieu, moal kajadian anu leungit domba mun diuruskeun teh kalah leungit jeung kandangna. Tapi parandene kitu, kangjeng Rasul oge ngadawuh deuih; Kumaha kaayaan maraneh, tah ku manusa kitu maraneh bakal dipingpin. Nya ceuk kuring mah, sakitu oge mahi. Mending oge ayeuna mah urang kacai sakeudeung deui adan Lohor. Engke, sakeudeung deui, baris aya tongtonan anu hade, cenah mah bakal aya kajadian para pamingpin sili betot tali kolor, cing ke geura anu disarumput-sumput teh ku Allah ditembrakkeun. Mama ajengan angkat dituturkeun ku tiluan.     

Majalah al Qudwah 35 rubrik Hikayat