AMAL HADE TEH NGAMA’MURKEUN

Oleh : K.H. Usman Shalehudin

Hawar-hawar ti jauhna sora hayam kongkorongok di ditu ti lembur nu jauh lembur singkur ngarunggunuk babakan nu tembong gelor kahalangan ku ngaplakna pasawahan, imah-imah patorengga malah aya anu nenggang rada anggang ti tatangga.

Najan sabudeureun lembur teh pasawahan upluk apalak, tapi urang dinyana ngan ka kuli molah ladangna diduakeun, anu kagunganana mah aya di dayeuh umumna jalma asing, nya teuing ti mana baroga duit. Ari cenah mah pasawahan anu sakitu legana teh beak jadi anu batur ti saprak jalma asing garanti ngaran jeung dimeunangkeun mareuli tanah bari teu pisan diwatesanan.

Nya kitu tani ngan kari daki, tanaga ngan kari kesang, da puguh memeh panen oge geus beak ku ijon atawa injeuman nu make renten, kapeuncit kuriling ku ragaji Inggris.

Ari asalna mah digadekeun duit gadena direntenan, nya teu kurang-kurang anu batan katebus kalah lapur, asal nu boga teh ayeuna mah jadi panyawah.

Sakeudeung deui ka panen, lain bungah kalah rumahuh, ari ras ku bayareun gemuk, binih, jeung ongkos molah ampir kabeh beunang nganjuk ngahutang, rajeun aya sesa ngan ukur keur mahi dahar, pari basa keun bae batan nganggur taya pisan pacabakan.

Dina usum paceklik sakalieun indit ka dayeuh, hese nyiar pakasaban, bati kabita ku anu guluyar guluyur teh ngan batur jeung batur bae.  Ku kitu teh pantes upama aya jalma anu nyarita, “jalma miskin mah teu jahat oge geus sidekah”. Bari sakapeung mah anu baroga teh kawas-kawas geus areuweuh kaera nembongkeun kamewahan di hareupeun jalma anu dahar isuk teu sore, giluk-giluk kari tuur herang-herang kari bincurang teh saenyana.

Di lembur ki Sahamah aya jalma pinter usaha, tapi sakitu riweuhna teh tara tinggaleun salat berjama’ah, dina pangajian tara calik panghareupna, malah sok bari rarat reret, mun pareng aya anu katingali sarungna geus belel bacepo kampretna beunag ngajarumat, buru-buru miwarang istrina bari tara loba carita, pareng aya nu gering najan janari tengah wengi gancang ditambaan da puguh teu anggang deukeut bale desa nyampak juragan doktor.

Ba’da juma’ah mama ajengan ngahaja ngogan ka bumina, harita geus nyampak ki Sahamah, ki Atam jeung ki Adma, tuangeun parantos sayagi sangu pulen beas anyar, rencangna goreng hayam sacekel seupan daun sampeu, jaat ngora jeung daun kadongdong sambelna sambel goang, haneut-haneut ngariung, minangka cuci mulutna jambu mede beunang ngala ti buruan ki Sahamah.

Rengse tuang mama sasauran, “Kumaha upami salira anu ku Allah nuju diparengkeun gampil ngala rizki, sajabi ti parantos katampi ku kuring nya beasna nya duitna urang rekahkeun ieu kahadean teh nyaah ka dulur-dulur anu hirupna kakeueum ku duit renten, nu diuyup jeung nu dihuapkeun teh ngan nu haram jeung nu haram bae kumaha teuing turunanana wujud tina bahan anu teu halal”.

Ari ka anu baroga tanahna mah, geus bae ku mama rek dibadamian, asa piraku taya kayaah ka jalma anu geus nguntungkeun taun-taun, nyewa nya nyewa atuh mun kudu maro nya maro, da ieu mah teu ngaganggu kana panen pare ngamangfa’atkeun usum morekat, sangkan boga bekel dina usum paceklik karunya sok tigerat, nyocokan pangabutuh teh taya jalan sejen iwal ti ku unjak anjuk bari beurat kudu nyuhun rentenaneun.

Teda teuing ni’matna mun seug dina hirup ieu teh aya deuheuskeuneun ka Allah, tawasul ku amal anu pangalusna da puguh sakabeh jalma oge bakal keuna ku kabeurat anu teu bisa disered ku tanaga awak najan sakumaha bedasna. Tah dina waktu kitu sok rugup ragap kana amal anu teu matak era jeung goreng sangka mun tawasul ka Anjeunna. Nyakitu deui mun urang tawaasul ka sasama jalma boh ka sahandapeun boh ka saluhureun. Na saha anu bakal ngadu’akeun kalawan ihlas mun teu ngarasa narima kahadean ti amal urang sorangan.

Saba’da modal sayagi, nya di lembur eta mah taya jalma nu nganggur, kabeh pada boga garapan bari di asuh ku ahli tatanen beunang ngogan, anjeunna anu naliti taneuhna, binih-binihna, gemuk katut obat-obat panyemprot hamana.

Kabeh anu dijeujeuhkeun, teu pisan dibeungbeuratan ku duit rentenaneun tapi cukup ku wajib mayar jakat tatanen, anu dina waktu keur baroga mah ku mama dipercayakeun ka ki Sahamah, ki Adma jeung ki Atam, sangkan di teundeun heula, teu meunang diganggu anging mun ku Asnaf anu geus ditetepkeun dina Kuran