Iiih… Lain Ditulungan

Ku: K.H. Usman Shalehuddin

Ari numutkeun itungan poe mah, geus saratus poe ki Adma ditinggalkeun maot ku pamajikannana teh, ba'da isya geus rempeg nu rek tahlilan, da eta cenah kudu parok jeung batur, ulah mahiwal, piraku teu nyaah ka anu geus euweuh, jeung deui kudu hormat ka karuhun, bilih bendu sok aya ma­takna cenah.

Ki Adma eleh geleng belaan uclak-eclok pareaneun, anu itungannana pare baseuh dibayar ku pare garing, baguer cenah juragan Kim siu mah berehan, padahal ki Adma geus nyaho yen ku cara kitu teh di caram ku agama. Teu lila da puguh ngan maca Qullhu bae sababaraha balikan, sarengsena tuang-leueut bari parantos nyepeng berekat, sesepuh biantara: "Assalamu'alaekum ka sadaya nu lalinggih, mugi henteu rengat manah, mung sakieu nu kadugi kantenan kahoyong mah lalawuh lang­kung ti misti. Sarengsena dinuhunkeun ku sesepuh tea, sadayana bubar ngan kari ki Adma kadua budak anu geus tibra.

Memeh tahlilan mah asa geus rada lipur teu kokolebatan wae si jenat teh, tapi ti harita mah ki Adma teu daek sare, ari tunduhna nataku, ngan cai panon bae teu reureuh-reureuh. Teu ku hanteu, isuk-isuk haneut moyan keur diuk digolodog, nya sakumaha biasa wae keur anteng ngalamun, jol nya nu datang, sampursun ki Adma, keur naon andika teh? Ki Adma ngarenjag bangun kacida reuwasna, bari rada-rada ngadegdeg "rampes" ki semah, yap kadieu urang diuk jeung kuring, urang di dieu bae di golodog, na aya naon geuning isuk keneh, jeung saha kadieu?

Semah teh teu loba wawangkong, ngan pok bae nyaritakeun maksudna. eta cenah bejana ki Adma teh keur butuh ku anu daek tutulung, pangpangna mah sang­kan ulah inget bae ka si jenat, ma' lum da ari geus euweuh dikieuna mah nu kaingat teh ngan hadena bae. Ngadenge kitu ki Adma curinghak, asa mopok manggih gorowong keur naek manggih sesengked. Kacida atohna kuring teh, sok atuh kudu kumaha? pangpangna mah ieu sangkan ulah inget wae ka si jenat, jadi teu pararuguh, kitu lain kieu alin, teu puguh rampa teu puguh ­cabak. Ki semah daria bari pokna, “Nya ari kitu mah hayu bae urang nepangan anu uninga, nukieu-kieu bae mah gampang, estuning sagala tiasa anjeuna mah. Sajebulna ka anu sagala tiasa tea, ngan daradad si jenat teh bae ku ki Adma dicaritakeun sasat taya nu kaliwat ti mimiti geringna, panyakitna tepika maot­na. Saur anu sagala uninga tea ''Kieu bae atuh ki tamu, teangan dewegan hejo tina tangkal anu kakara buahan, heug dibeulah sing sarua ditengah-tengah kuburannana cai na awurkeun sing rata, nu sabeulah simpen di siraheunnana nu sabeulah deui di tunjangeunnana.

Kade poho barengan ku maca Qulhu, saenggeus di simpen tuluykeun ku maca Ya Sin, cukup sabalikan oge, teu kudu dilagukeun dihade-hade da ieu mah lain Musabakoh, gerendengkeun bae, tah ku kieu teh moal kainget bae, si­ga misahna dua beulah dewegan tea.

Dewegan teh beunang hese beunang cape, mahal oge dibeuli, belaan ku duit rentenaneun, da kanggo nu sagala uninga mah cenah, tong ngari­weuhkeun, cekap ku sarung samarenda jeung kaen saseteleun.

Geus aya samingguna ti harita teh, tapi ki Adma kalah nyileuk bae unggal peuting parat tepika subuh, malah ayeuna miah katambahan ku inget bae kana dewegan tea jadi sakalian inget bae ka kuburannana.

Memeh magrib ki Adma indit nepungar ki Sahamah, teu kungsi ditanya heula ngan daradad bae nyaritakeun ti mimiti kadatangan semah tea tepika meu­lah dewegan di kuburan si jenat. Ngadenge kitu ki Sahamah kalah ngagele­nyu bargun nu ni'mat ngadengena, asa ngadenge dongeng bari watir kana warugana, ngan nya kitu ari ras kana bolohona, sakitu geus milu ngaji ka mama ajengan, elmu teh asa teu pisan aya napakna.

Subuh-subuh, ki Adma disampeur ku ki Sahamah pikeun shalat subuh berjama'­ah , sarengsena shalat berjama' ah subuh, ki Sahamah ngajejeran ki Adma balaka ka mama ngadaradad satarabasna kawasna kapalang carambang, malah ngahaja sangkan atra balaka sajalantrahna.

Saur mama; "Adma ari sakabeh jalma mu’umin teh kabeh oge dulur maneh eta teh, prak ri­ung mungppulung, ari papanggih jeung anu karasa beurat teh ulah kalah tu­luy ngaringkeb maneh, kawas euweuh badamianeun, jeung deui kapan enggeus ku kuring dijentrekeun, engtong neukteuk leukeun meulah jantung, eta mah lain tuduh agama urang, anu kitu mah anu layonna tuluy diduruk tea.

Teu kudu dipayungan teu kudu dikembangan sagala, eta oge taya tuduhna ti kangjeng Rasul, boh ku dawuh ku amal atawa ku kapanujuna ka para shabatna. Nya kitu deui maca Quran surat naon bae oge, taya pisan pata­lina jeung baca keuneun ka anu maot, nu aya tuduhna ti Rasul mah, urang nu hirup wajib ngadu'akeun,  bari teu kudu di luhur kuburannana, da lain nganteu­ran du'a ka anu maot teh, tapi ngadu'akeun muga Allah ngahampura dosana, muga Allah nampi amalna, malah sakalian Adma ngadu'a muga Allah ngagen­tos ku anu langkung sae.

Geuning saur ahli hikmah, "Nyai akang teh syukur ka Allah sabab boga pamajikan ka nyai”. Ceuk pamajikanana, "Abdi sabar sabab gaduh salaki ka a­kang”. Ceuk salakina; "Atuh ari kitu mah urang babarengan ka Surga nu sukur jung nu sabar”

Tah kitu Adma, urang ngaderes deui bae satuluyna mah, tong lila-lila ngaringkeb maneh, heug ku kuring oge didu'akeun boh keur Adma boh keur Al-Marhumah.

majalah al Qudwah 04 rubrik Hikayat.